■ «رحمی به حال پیکر صدچاک‌شان نکرد ...» ؛ گزارشی تصویری از مسجد کبود تبریز بخش عمومی

مسجد کبود تبریز (به آذری: «گوی مچید») که آن را «مسجد جهان‌شاه» نیز خوانده‌اند، از بناهای تاریخی شهر تبریز است. این مسجد به گواه کاشی‌نبشته‌ی سردر آن، در سال ۸۷۰ هجری قمری (۱۴۶۵ ترسایی) و در زمان حکم‌رانی سلطان جهان‌شاه ساخته شده است؛ و گونه‌گونی و زیبندگی کاشی‌ها و انواع خطوط به‌کاررفته در آن و به‌ویژه رنگِ کاشی‌کاری‌های معرق آن سبب شده است که به «فیروزه‌ی اسلام» شهرت یابد.

زمین‌لرزه‌ی سال ۱۱۹۳ هـ.ق. آسیب‌های فراوانی به مسجد کبود زد و در پی آن، گنبدهای مسجد فروریخت. تعمیرها و دوباره‌سازیِ مسجد در راستای حفاظت و بازسازیِ بخش‌های برجامانده، همچون تاق‌ها و پایه‌ها، از سال ۱۳۱۸ خورشیدی آغاز شد و در سال ۱۳۵۵ کارهای ساختمانی آن به پایان رسید. بازسازیِ گنبد اصلی را مرحوم استاد رضا معماران انجام داد. بازسازیِ کاشی‌کاری‌های فضاهای درونی و بیرونی هنوز ادامه دارد.

شادروان استاد جلال‌الدین همایی که از دانشمندانِ کم‌نظیر ایرانِ معاصر و زاده‌ی اصفهان بود، در آبان‌ماه سال 1310 خورشیدی در دیداری که از این بنا داشت، دلش از ویرانی این نگین پرفروغ معماری ایران‌زمین به درد آمده و به سختی گریسته بود؛ و بامداد همان‌شب شعر بلند «مسجد کبود» را سروده بود.

عنوانِ این روزنوشت، مصرعی از همان سروده‌ی نغز استاد همایی است.

برگرفته از : وبگاه خبرگزاری
مهر عکاس : مینا نوعی
(نوشتاری هم درباره‌ی این بنا و ویژگی‌هایش، در قالب یک فایل PDF به پیوست همین روزنوشت در دست‌رس دوست‌داران است.)